گزارش، کوشش ترکیه برای سازش با مسکو در میدان لیبی - شهر سرگرمی

همراه دور زمین باشید و با تور ارزان روسیه از کاخ کرملین دیدن کنید و در شهرهای زیبای مسکو و سوچی گشتی بزنید و خاطرات زیبایی برای خود رقم بزنید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران٬ در جریان آخرین تحولات لیبی در هفته های اخیر٬ بازیگران مهمی همچون مصر٬ امارات متحده عربی و عربستان سعودی٬ تا حدقابل توجهی٬ از رسیدن به اهداف خود بازمانده و نتوانستند به شکل جدی در حمایت از ژنرال حفتر٬ بر مواضع خود٬ بایستند.

اما تا این جای کار٬ ترکیه در حد ملموسی٬ خود را در حال و هوای ظفر و پیروزی می بیند و چند روزی است که رسانه های آنکارا٬ حرف از ظفر تازه دولت ترکیه به میان آورده اند که منظور و مقصود آنان٬ تثبیت هر چه بیشتر موقعیت دولت وفاق ملی به ریاست فائز السراج است.

رسانه های وابسته به حزب حاکم٬ ملاقات اخیر فائز السراج نخست وزیر دولت وفاق ملی لیبی با اردوغان را به عنوان رویدادی مهم تلقی کردند که نشان دهنده تداوم آشکار حمایت دولت آنکارا از دولت اخوانی لیبی است.

اما تحلیل گران سیاسی ترکیه و به ویژه آن دسته از کارشناسانی که به دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه وابسته نیستند٬ معتقدند که برای سخن گفتن از پیروزی٬ اندکی زود است و باید دید با توجه به موقعیت لرزان و شکننده لیبی٬ تحولات بر چه مداری پیش خواهد رفت.

نقش مشخص کننده عاملی به نام روسیه

در چند سال اخیر٬ روابط سیاسی٬ دفاعی و مالی مسکو ـ آنکارا وارد فاز جدیدی شده است.

رئیس جمهور ترکیه رجب طیب اردوغان٬ در همراهی و همنوایی با همتی روس خود ولادیمیر پوتین٬ تاجایی پیش رفت که با وجود تهدیدات دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا٬ باز هم بر خرید سامانه موشکی اس 400 از روسیه پافشاری کرد و اگر چه این اقدام٬ منجر به عدم تحویل هواپیماهای اف 35 به آنکارا شد٬ اما سودها و منافع دیگری به دنبال آورد که شاید یکی از کمترین منافع٬ تامین درآمد و صرفه جویی پایدار در حوزه گاز٬ به وسیله خط لوله ترک استریم است که از برای ترکیه٬ از یک سو گاز ارزان قیمت می آورد و از دیگر سو٬ درآمد ترانزیتی ایجاد می نماید.

البته همکاری ترکیه و روسیه٬ محدود به ترک استریم نیست. در همین حال٬ دیگر همکاری های دفاعی - امنیتی٬ پروژه استراتژیک نیروگاه هسته ای آک کویوی ملاتیا٬ سفر میلیون ها گردشگر روسی به ترکیه و از همه مهم تر٬ تعامل بین روسیه و ترکیه در دو پرونده مهم سوریه و لیبی٬ جملگی نشان دهنده این هستند که دولت اردوغان٬ نمی تواند در هیچ حوزه ای٬ از عامل مهم و مشخص کننده ای به نام روسیه غافل باشد و در صورتی می تواند به اهداف خود دست پیدا کند٬ که ساز خود را با ساز روسیه٬ کوک نموده باشد.

شاید به همین خاطر است مهمت سامسر سفیر ترکیه در روسیه٬ به مناسبت یکصدمین سالگرد روابط دیپلماتیک آنکارا - مسکو گفته است: گفت وگوهای ما در دو حوزه مهم سوریه و لیبی ادامه دارد و روز به روز به نتایج بهتری می رسیم.

سخنان معنی دار ابراهیم کالین

حالا دیگر همه به خوبی می دانند که در سیاست خارجی و اقدامات حوزه دیپلماسی پیدا و پنهان ترکیه٬ نقش ابراهیم کالین سخنگو و مشاور اردوغان و همچنین هاکان فیدان رئیس سرویس اطلاعاتی میت٬ به مراتب از نقش وزیر امور خارجه٬ پررنگ تر است.

در نتیجه٬ اشارات ابراهیم کالین به اتفاقات چند روز اخیر در خصوص لیبی٬ معنی دارتر از آن است که بتوان٬ آن را تنها در چهارچوب یک کنفرانس مطبوعاتی روتین٬ ارزیابی کرد.

یکی از ابعاد مهم سخنان کالین٬ این بود که با ادبیاتی دیپلماتیک٬ نشان داد که ملاقاتهای اخیر بین سران مسکو و دولت السراج٬ با ابتکار عمل و میانجی گری آنکارا اجرا شده است. کالین بیان کرد: مسکو تا به امروز با دولت وفاق ملی وارد مذاکره نشده بود. در نتیجه سفر هیاتی از دولت السراج به مسکو و ملاقات آنان با مقامات روسیه٬ اهمیت ویژه ای دارد.

کالین همچنین از این موضوع خبر داد٬ که در مسکو٬ مذاکرات مهمی در خصوص فرمول لیبی منهای حفتر٬ اجرا شده است.

این سخنان کالین٬ بخشی از رویکرد خاص آنکارا نسبت به پرونده لیبی را روشن می نماید. چرا که ترکیه تا به امروز با ژنرال حفتر وارد گفت وگو نشده اما با لابی گری و میانجی گری تیم اردوغان٬ سران روسیه و دولت وفاق ملی لیبی پشت میز مذاکره نشستند.

متعاقب سفر هیات دیپلماتیک دولت السراج به مسکو٬ احمد معیتیق معاون نخست وزیر لیبی طی مصاحبه ای تلویزیونی بیان کرد:ترکیه شریک استراتژیک ماست و همکاری های مشترک ما ادامه خواهد یافت. ما یک برنامه ملی داشتیم و به منظور تحقق آن با ترکیه همکاری کردیم. ما با دولت ترکیه همکاری استراتژیک داشته و حملات را عقب راندیم و در نتیجه در این مبارزه پیروز شده ایم. در لیبی٬ مدیریت دیپلماسی و سیاست٬ با دولت مشروع ماست و این دولت است که با ترکیه توافق نامه همکاری استراتژیک را امضا کرد.

معیتیق همچنین٬ ترکیه را به عنوان یک شریک استراتژیک قلمداد نموده و از این موضوع خبر داده که رابطه با آنکارا٬ در حوزه های دیگر مانند بازسازی و توسعه نهادهای دولتی ادامه خواهد یافت.

احتیاط و محافظه کاری مشهود مسکو

محمد طاهر سیلا وزیر امور خارجه دولت وفاق ملی لیبی و احمد معیتیق معاون نخست وزیر٬ ملاقاتهای خود با سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه و میخائیل بوگدانوف دست راست پوتین در خاورمیانه را مثبت ارزیابی کردند و ملاقاتهایی نیز با مقامات دفاعی و امنیتی روسی داشتند که جزئیات آنها به رسانه ها درز پیدا نکرد.

تیم اردوغان تا اینجای کار کوشش نموده تا جوش زدن رابطه بین دولت السراج و مسکو را همچون یک دستاورد دیپلماتیک مهم به نمایش بگذارد. اما روسیه٬ تا به امروز حاضر نشده در خصوص جزئیات گفت وگوها٬ اطلاعاتی در اختیار رسانه ها بگذارد. لاوروف٬ صرفاً بر اهمیت آتش بس و توقف درگیری ها تاکید نموده و همچنین به این اشاره نموده که به محض عادی شدن اوضاع٬ شرکت های روسی نیز فعالیت های خود را در لیبی از سر خواهند گرفت.

شواهد نشان می دهد که تیم اردوغان٬ به دنبال قانع کردن پوتین است تا در لیبی٬ با هم در حال سازش و تعامل باشند و در این میدان حساس٬ نقشی به حفتر داده نشود و سر ژنرال عبدالفتاح سیاسی و محمد بن سلمان سعودی ولیعهد ریاض نیز٬ بی کلاه بماند. حال باید دید٬ آیا مسکو٬ امتیاز و انگیزه خاصی برای چنین توافقی می بیند یا خیر.

همه این ها در حالی است که بازیگران متعددی در حال ایفای نقش در کشور نفت خیز عربی لیبی هستند. کشوری که رتبه پنجم ذخایر نفتی با حدود 49 میلیارد بشکه نفت در میان کشورهای عربی و ذخایر گازی با حدود 55 تریلیون فوت مکعب را داراست.