غارت آثار باستانی نگرانی اصلی در حفظ میراث فرهنگی است - شهر سرگرمی

در نخستین پنل تخصصی دومین همایش دوسالانه بین المللی انجمن علمی باستان شناسی ایران، عباس علیزاده از موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو به موضوع اهمیت فلسفه در باستان شناسی اخلاقی و ویژگی های فرهنگی قومی در تصمیمات باستان شناسی در راستای اخلاق پرداخت و یکی از تاثیرات اجتماعی و تعامل جامعه با باستان شناسی را سودمند بودن باستان شناسی برای جامعه دانست و اضافه کرد: فراوری دانش در باستان شناسی برای سودمند بودن این رشته در جامعه کافی نیست بنابراین باستان شناسی باید بصورت دانشی علمی کاربردی تبدیل گردد.

وی با اشاره به اینکه در باستان شناسی کاربردی، باستان شناس می تواند در پی حل مسائلی باشد که برای جوامع و دولت های معاصر چالش برانگیز هستند، توضیح داد: بارزترین این مسائل، سدسازی ها، جاده سازی و دیگر کارهای عمرانی است.

این باستان شناس اظهارکرد: باستان شناسی و رشته های همسان با آن یعنی دیرین زیست شناسی و غیره می توانند یک گذشته قابل استفاده را در اختیار مهندسان و طراحان پروژه هایی قرار دهند تا از عواقب زیان بار انجام چنین پروژه هایی تا حد امکان جلوگیری نمایند. از این رو بحث گذشته قابل استفاده ما را به مباحث حفظ میراث فرهنگی راهنمایی می نماید.

علیزاده در ادامه به نقش باستان شناس به حل معضلات و مسائل مهمی چون بعضی از سیاست های دولت ها و نحوه اجرای آنها، همانند تخلیه اجباری ساکنان محلی، ممنوعیت یا محدودیت در شیوه رفتارهای سنتی، فرهنگی و مالی اشاره و توضیح داد که باستان شناس باید با دانش تخصصی خود تصمیم بر حمایت یا عدم حمایت بر انجام چنین اهدافی را در جهت حفظ اخلاق و میراث فرهنگی بکار بگیرند.

وی با ابراز تأسف از اینکه غارت و تجارت آثار باستانی از اصلی ترین نگرانی های اخلاقی در حفظ میراث فرهنگی است، گفت: این مسائل در منطقه ها محروم و فقیرنشین بیش از منطقه ها دیگر اتفاق می افتد و باید گفت در چنین مواقعی آیا برطرف فقر و اشتغالزایی می تواند از غارت میراث فرهنگی جلوگیری کند یا سخنرانی ها و موعظه های اخلاقی؟ باستان شناس اگر در بستر یک رشته اخلاقی میخواهد اخلاق را جدی بگیرد باید همیشه شعارهای اخلاقی خود را بر استدلال محکم و منطقی پایدار کند.

در ادامه حکمت الله ملاصالحی، استاد گروه باستان شناسی دانشگاه تهران سخنرانی خود را با موضوع نامعاصربودگی، سرگشتگی تاریخی و آشفتگی هویتی شروع کرد و گفت: نامعاصر بودگی، سرگشتگی تاریخی و آشفتگی هویتی با اینکه سه موضوع مفصل و اساسی هستند اما همگی آنها رابطه عمیقی با هم دارند.

وی با اشاره به اهمیت دانستن تاریخ و هویت یک سرزمین به وسیله دولتمردان گفت: در زمانه ای که سنگ فتنه از آسمان و زمین بر سر کشور و مردمان آن می بارد، ضروری است که هویت سرزمین خود و تاریخمان را بدانیم و از آن عبرت بگیریم.

این استاد باستان شناسی با ابراز تأسف از تخریب، دست درازی و دزدی آثار تاریخی و میراث فرهنگی که شامل محوطه های باستانی و میراث ملی است علل بسیاری از این موارد را در پس اینگونه برخوردها با آثار تاریخی، مواریث فرهنگی و حتی میراث طبیعی روزگار کنونی دخیل دانست.