سفر مک فارلین؛ رسوایی ایران گیت - شهر سرگرمی

افطار میهمان نخست وزیر بودیم. آقایان کنگرلو و [احمد] وحیدی [مسئول اطلاعات سپاه] آمدند. گزارش وضع هیأت امریکایی را دادند. یک چهارم قطعات هاک درخواستی را آورده اند.

آقای مک فارلین مشاور ویژه ریگان و شخصیت های حساس دیگر امریکا در هیأت اند. برای سران کشور ما کلت و شیرینی، هدیه آورده اند و خواهان ملاقات با سران اند. قرار شد هدیه را نپذیریم و ملاقات ندهیم و مذاکره را در سطح دکتر هادی و دکتر روحانی و مهدی نژاد مخفی نگه داریم و [مذاکرات] محدود به مسأله گروگان های امریکایی در لبنان و دادن قطعات هاک و چند قلم دیگر اسلحه [باشد].

آنها بیشتر خواهان مذاکره در مسائل کلی و سیاسی اند. می خواهند یک نفر دائما در هواپیمای خودشان برای تماس با خارج به وسیله ماهواره بماند. این را هم قبول نکردیم. سپس با اصرار آنها قبول شد که برای مشورت و تماس در موارد لزوم به هواپیما بروند.

بنا بود در جایی غیر از هتل اقامت نمایند، اما چون جای مناسبی نبوده در هتل آزادی مانده اند. به مأموران اطلاعات سپاه گفته شد که آنها را حفاظت نمایند. درباره مسائل دیگر هم از قبیل جنگ و بودجه و... بحث شد…

رونالد ریگان رئیس جمهوری امریکا برای ارتباط بیشتر با ایران، چهارم خرداد 1365 رابرت مک فارلین مشاور امنیت ملی خود را همراه با یک قبضه کلت، یک عدد کیک و یک جلد انجیل امضا شده خودش به تهران فرستاد تا با مقامات ایران ملاقات کند. امام خمینی دستور داد هیچ کدام از سران کشوری و لشکری با هیأت امریکایی که بدون هماهنگی و به طور مخفیانه وارد تهران شده بودند، ملاقات ننمایند.

اما بعضی سیاسیون در فرودگاه قلعه مرغی با مک فارلین ملاقات کردند. امریکایی ها علاوه بر پیگیری گروگان های خود در لبنان، خواهان فروش اسلحه بیشتر به ایرانیان بودند. پولی که امریکا از فروش سلاح های خود دریافت می کرد، صرف تامین بودجه شورشیان کنترا در نیکاراگوئه شد.

ارتباط گیری امریکا با ایران به وسیله برادرزاده یکی از سیاسیون در بلژیک ادامه پیدا کرد تا اینکه با افشای این ماجرا توسط روزنامه الشراع لبنان، اکبر هاشمی رفسنجانی 13 آبان 1365 خبر ورود هیأت امریکایی به تهران را افشا کرد. با رسانه ای شدن ملاقات مک فارلین در تهران توسط رئیس مجلس ایران، امریکایی ها با بحران شدیدی روبه رو بودند که به رسوایی ایران گیت معروف شد.

با این رسوایی، دولت عراق سفیر امریکا در بغداد را به وزارت امور خارجه احضار و مراتب اعتراض صدام را به کاخ سفید، به وی ابلاغ کرد. ریگان برای کم رنگ نشدن رابطه با عراق، علاوه بر تشدید تحریم های تسلیحاتی و مالی علیه ایران، کوشش کرد یاری های امنیتی و نظامی را به بغداد افزایش دهد.