توسعه کسب و کار دانش بنیانها در کشاورزی و مواد غذایی - شهر سرگرمی

مدیر گروه فراوری، تجاری سازی و بازاریابی ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی با بیان اینکه کشور ما حدودا 12 میلیارد دلار مواد غذایی را وارد می نماید افزود: ولی در عین حال 6 میلیارد دلار صادرات مواد غذایی داشتیم که بیشتر مربوط به محصولات باغبانی و صنایع غذایی بوده است.

خاکدامن خاطر نشان کرد: این آمارها نشان می دهد که غذا در کشور فراوری می گردد اما نکته مهم بهره وری و راندمان پائین فراوری محصولات کشاورزی و غذایی است.

وی افزود: هر چند داده و اطلاعات دقیقی در این خصوص وجود ندارد ولی بعضی گزارش ها به صورت تقریبی، داده هایی را منتشر کردند اما این اطلاعات برای برنامه ریزی کلان و معین استراتژی های کلان کافی نیست و منجر به افزایش خطا در تصمیمات مدیریتی می گردد. لذا احتیاج است در این حوزه اقدامات جدی در سازمان ها برنامه ریزی گردد.

امنیت غذایی در گرو قانونگذاری و فناوری است

خاکدامن تاکید نمود: با توجه به مطالعات صورت گرفته و تجربیات توسعه در سایر کشورها، می توان گفت امنیت غذایی تحت تاثیر عوامل مستقیم و غیر مستقیم واقع شده است و این عوامل به شدت تحت تاثیر قانونگذاری، تنظیم گری، علم و فناوری است.

وی گفت: دیدگاه ما به موضوع امنیت غذایی پلتفرمی بوده و استراتژی کلی مدیریت و تکمیل زنجیره ارزش، مربوط به فراوریات حوزه کشاورزی و مواد غذایی می گردد.

زنجیره کشاورزی و فراوری صنایع غذایی شامل 5 مورد می گردد

وی خاطر نشان کرد: زنجیره فراوریات حوزه کشاورزی و مواد غذایی به طور کلی شامل نهاده های فراوری، زراعت و باغبانی، دام و طیور، شیلات و آبزیان، صنایع تبدیلی و غذایی، لجستیک و فروش می گردد. این زنجیره کلان در کشور ما که دارای زیر زنجیره های زیادی است در بسیاری از حلقه ها تکمیل نیست که این موضوع موجب کاهش بهره وری در کل سیستم می گردد.

وی تاکید نمود: بنابراین یکی از ماموریت های ستاد توسعه زیست فناوری، کوشش برای تکمیل زنجیره و توسعه کسب و کارهای دانش بنیان در این حلقه ها خواهد بود.

مدیر گروه فراوری، تجاری سازی و بازاریابی ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی ادامه داد: طبق مطالعات صورت گرفته، معین شد امروزه نفود و توسعه فناوری در صنایع مختلف به وسیله ایجاد زیست بوم نوآوری برنامه ریزی می گردد. این زیست بوم شامل اجزای کلی از جمله دولت، دانشگاه ها و مراکز پژوهشی، صنایع بزرگ، شرکت های کوچک و میانه (دانش بنیان ها) و مراکز تامین اقتصادی است.

وی با بیان اینکه طبق قانون پنج ساله ششم توسعه کشور، ایجاد نظام نوآوری کشور بر عهده دانشگاه ها و مراکز پژوهشی گذاشته شده است، گفت: از 13 شاخصی که برای ارزیابی این نظام نوآوری معین شده است، 10 مورد مربوط به فراوری مقاله، پتنت، نسبت دانشجو به استاد و... است و تنها 3 شاخص مربوط به فراوری محصول است.

13 شاخص ارزیابی نظام نواوری

خاکدامن گفت: به نظر می رسد این موارد احتیاج به بازنگری دارد زیرا این شرایط راستا توسعه محصولات فناورانه را محدود به توسعه دانش فنی و مقاله می نماید و چون بیشتر این دانش فنی های ایجاد شده مبتنی بر احتیاج بازار نیست، قابل تجاری سازی نیستند و به فراوری محصول نیز ختم نمی گردد.

ضرورت توجه دانشگاهها در راستای توسعه محصولات دانش بنیان خصوصا صنایع غذایی و کشاورزی

وی افزود: بنابراین باید قبول کرد که توسعه زیست بوم نوآوری از توان دانشگاه ها خارج است زیرا ابزار کافی را در اختیار ندارند و قوانین بالادستی بایستی طوری تنظیم گردد تا این زیست بوم به طرز صحیحی شکل بگیرد. هرچند مطالعات روند تکامل زیست بوم های نوآوری در سایر کشورها نیز مشابه ایران بوده است یعنی ابتدا مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی توسعه یافتند و سعی داشتند تا بر اساس تشخیص احتیاج پژوهشگر یا سازمان پژوهشی مربوطه محصولات فناورانه توسعه یابند اما از اوایل دهه 70 میلادی زنجیره عرضه دانش فنی تا بازار منقضی شد و زنجیره بازار تا دانش فنی توسعه یافت.

وی گفت: اکنون با توجه به تکامل و توسعه زیرساخت های مراکز تحقیقاتی در کشور به نظر می رسد احتیاج است تغییراتی در راستای توسعه محصولات دانش بنیان خصوصا عرصه امنیت غذایی و کشاورزی بر اساس احتیاج بازار در دستور کار دانشگاه ها قرار گیرد.