هواپیمایی که هرگز پرواز نکرد: آنالیز جنبه های فنی و طراحی بوئینگ 2707
به گزارش شهر سرگرمی، بعد از موفقیت هواپیماهای مافوق صوتی کنکورد و Tu-144، بوئینگ، بزرگترین شرکت هوانوردی آمریکا، در پی توسعه یک هواپیمای ترابری مافوق صوتی بود. این کوشش به شکل بوئینگ 2707 به اوج رسید؛ یک پروژه جسورانه که با وجود شکست، هنوز هم به عنوان یکی از شاهکارهای طراحی هوانوردی در فکر مردم می ماند.
بعد از آنکه بریتانیا و فرانسه هواپیمای به یادماندنی کنکورد را ساختند و روسیه توپولوف Tu-144 را به جهان معرفی کرد، آمریکا هم رؤیای ساخت هواپیمای تجاری مافوق صوتش را در سر می پروراند. این طرح در اوایل دهه 1960 تائید شد؛ در آن موقع جان اف کندی اجازه داد تا 75 درصد از هزینه های توسعه، برای کمپین جت مافوق صوت این کشور اختصاص بیابد.
بوئینگ دست به کار شد و در اواخر دهه 1960 و اوایل دهه 1970، بوئینگ 2707 را معرفی کرد؛ هواپیمای ترابری مافوق صوتی که قرار بود به آمریکا در پیروزی در مسابقه دیوار صوتی با سرعت 3.0 ماخ (3 برابر سرعت صوت) یاری کند. البته با حذف بودجه دولتی، قیمت بالای سوخت و تمایل شرکت های هواپیمایی به هواپیماهای کم مصرف تر، این پروژه مغلوب شد.
هواپیمایی که هرگز پرواز نکرد
گرچه این پروژه هرگز اجرایی نشد ولی از بوئینگ 2707 همچنان به عنوان طرحی یاد می گردد که می توانست اوج نوآوری صنعت هوانوردی مدرن آن دوران لقب بگیرد. این هواپیما با بهره گیری از بال دلتا، طراحی آئرودینامیکی داشت. در آن موقع که کنکورد گنجایش 128 مسافر را داشت و Tu-144 می توانست تقریباً 140 مسافر را جابجا کند، برای بوئینگ 2707 ظرفیت به مراتب بیشتری تعریف شده بود.
اما فزونی بوئینگ 2707 نسبت دو جت مافوق صوت دیگر چه بود؟
کابین هواپیما به صورت تک راهرو طراحی شده بود و 250 تا 300 صندلی برای مسافران ظرفیت داشت؛ از همین رو در آن موقع، ماکت کابین این هواپیما یک شاهکار طراحی هوانوردی به شمار می رفت که تجمل و راحتی را متبلور می کرد؛ تصور این حجم از نوآوری و ایمنی، در هنگام عبور از دیوار صوتی، حیرت انگیز بود.
کابین شگفت آور First Class
هواپیماهای کنکورد و Tu-144، با توجه به ظرفیت کوچک ترشان، معمولاً دارای یک کابین بودند؛ ولی در بوئینگ 2707، دو کلاس کابین طراحی شده بود و در بعضی از خطوط هوایی حتی کوشش می شد تا سه کابین با سه کلاس پروازی در آن تعبیه گردد. در کابین First Class، تجربه پروازی لوکس برای مسافران در نظر گرفته شده بود؛ مانند در نظر گرفتن 30 صندلی چرمی که هریک شامل امتیازات تلویزیونی انحصاری بودند و تعبیه پنجره هایی نسبتا کوچک که برای به حداکثر رساندن فشار، شیشه داخلی آن ها تقریباً دو برابر ضخامت داشت و به مسافران توهم نوری فوق العاده ای می داد.
کابین کاربردی بیزینس
در آن دوره، تنها تعداد انگشت شماری از خطوط هوایی ، کابین بیزینس کلاس را سفارش داده بودند؛ چراکه چنین کابینی، مفهوم بسیار تازه ای بود.
این کابین در ابتدا به عنوان بیزنس کلاس Ambassador معرفی گردید و بعدها به کلاس Ambassador تغییر نام داد و بیشتر برای پروازهای بین قاره ای در نظر گرفته شده بود. کابین بیزنس کلاس، دارای صندلی های ارگونومیک و فضای پای کافی برای احساس آرامش مسافران بود و درعین حال، میزهای صندلی تاشو در آن تعبیه شده بود تا مسافران تجاری بتوانند کارهایشان را به نحو احسن انجام دهند.
کلاس مالی (Economy) راحت
سومین کابین طراحی شده برای این هواپیمای مجذوب کننده، کابین کلاس مالی که در آن موقع کلاس توریستی نامیده می شد، با بیش از 200 صندلی بود.
کابین کلاس اکونومی، به مقدار کابین First Class لوکس نبود، اما راحتی فراوانی داشت. برخلاف کابین تنگ و تاریک هواپیمای کنکورد، کابین بوئینگ 2707 جادارتر بود و صندلی های پهن تر و درعین حال فضای پای کافی برای مسافران داشت و از همین رو به شدت مورد استقبال نهاده شد.
اگرچه در این کابین، به ازای هر جفت صندلی برای مسافران، کنسول تلویزیونی طراحی نشده بود؛ اما مسافران کلاس مالی هم می توانستند از صفحه های تلویزیون آویزانی که در هر چند ردیف تعبیه شده بود، بهره ببرند که این امکانات در آن موقع و به ویژه در مقایسه با امکانات هواپیمای کنکورد بسیار مجذوب کننده بود.
از اولین ماکت بزرگ این هواپیما در سپتامبر 1966 رونمایی شد؛ در آن موقع کمپانی بوئینگ تورهای عمومی را برای بازدیدکنندگان ارائه می کرد و مردم در صف های طولانی به بازدید از این ماکت می رفتند.
دیگر فاکتورهای مجذوب کننده هواپیما
طراحان بوئینگ مایل بودند تا کابین 2707 شباهت هایی به شاتل فضایی داشته باشد و باید این را در نظر داشت که کلیت ایده ساخت این جت مافوق صوت، شکستن دیوار صوتی بود.
سازنده هواپیما محفظه انبار چمدان ها در بالای سر مسافران را در ماکت نیز تعبیه نموده بود ولی این طراحی کمی غیرمتعارف به نظر می رسید و بیشتر شبیه یک قفسه معمولی کوچک بالای سر با یک لبه کوچک بود.
برای تأمین روشنایی کابین، در کلاس مالی از چراغ های بسیار بزرگی استفاده شده بود که از نظر طراحی در آن دوران، غیرمتعارف به نظر می رسید. چراغ ها به شکل مربع بودند ولی لبه هایشان گرد بود و به صورت جداگانه، حالت آویزان داشتند و همین باعث روشن شدن کابین می شد. البته در کابین های اختصاصی تر، چراغ ها مبهم و ساده تر بودند تا کابین بیشتر حالت کم نور و راحت داشته باشد.
نکات تکمیلی:
طراحی فراتر از زمان: بوئینگ 2707 با طراحی آئرودینامیکی بال دلتا و کابین های متنوع، نشان دهنده ارتقاء های مهم در طراحی هواپیماهای مافوق صوتی بود.
کلاس های متنوع: با وجود طراحی کابین های First Class، بیزینس، و مالی، بوئینگ 2707 به تنوع و رفاه بیشتری برای مسافران ارائه می داد.
توجه به جزئیات: جزئیاتی همانند پنجره های با ضخامت بالا و چراغ های متفاوت نشان از توجه بوئینگ به جزئیات طراحی برای ایجاد تجربه ای مطلوب برای مسافران دارد.
روبرو با چالش ها: با وجود توانمندی های فنی، بوئینگ 2707 با مسائل مالی، مالی و تغییرات در بازار روبرو شد که در ادامه منجر به لغو پروژه شد.
استقبال عمومی: علاقه مندی عموم به این هواپیما نشان از اهمیت و تأثیرگذاری آن در صنعت هوانوردی دارد.
تأثیرات ماندگار: اگرچه هواپیمای 2707 هرگز به پرواز ننشست، اما ارثی از نوآوری ها و طراحی های آن در صنعت هوانوردی به جای مانده است.
شکست به عنوان درس: شکست این پروژه نشان دهنده اهمیت توجه به عوامل مالی و بازاریابی در کنار فناوری در پروژه های بزرگ صنعتی است.
تاثیر در ابتکارات بعدی: تجربیات از پروژه بوئینگ 2707 در طراحی و توسعه هواپیماهای مافوق صوتی بعدی مورد استفاده نهاده شد.
ادامه تحقیقات: علم و صنعت هوانوردی همچنان در پی راهکارهایی برای توسعه هواپیماهای مافوق صوتی با قابلیت مالی و فناورانه است.
پایانی با شکوه: هواپیمای 2707 با وجود شکست، یکی از نمادهای مهمی از توانمندی و نوآوری در صنعت هوانوردی بود که همچنان به عنوان یکی از پروژه های برجسته تاریخ ماندگار است.
سخن پایانی: بوئینگ 2707، با همه کوشش ها و توانایی های فنی، یک پروژه ی خیره کننده بود که با وجود شکست، همچنان به عنوان یکی از بزرگ ترین شاهکارهای طراحی و نوآوری در جهانی هوانوردی به یاد می ماند. ارثی که این پروژه برای صنعت هوانوردی به جا گذاشته، همچنان به عنوان یک راهنما و الگو برای پروژه های آینده خواهد ماند.
منبع: خبرآنلاین