گذر از بحران خشکسالی با انسداد چاه های غیرمجاز - شهر سرگرمی

حتی افزایش بارندگی ها در سال گذشته در استان مرکزی نتوانست مسائل و مسائل بزرگ ناشی از خشکسالی های چند سال اخیر را در این استان کاهش دهد. تنها نتیجه این بارندگی در سال گذشته لبریز و سرریز شدن بعضی از سدهای استان و سطح زمین ها بود. میزان بارش ها در استان مرکزی در مقایسه با سال های گذشته مطلوب و در حد خوب بوده، اما خشکسالی ها و مسائل ناشی از این مهم به گونه ای بوده که این میزان بارندگی هنوز نتوانسته مسائل این حوزه و کمبود ذخایر آب های زیرزمینی را برطرف کند، زیرا از بین رفتن آب های زیرزمینی که ناشی از حفر چاه های غیرمجاز و اضافه برداشت چاه های مجاز بوده با یک سال بارندگی خوب قابل جبران نیست. این در حالی است که چاه های غیرمجاز سالانه مقادیر زیادی از آب های موجود در دشت اراک را کاهش می دهد و همین مسأله سبب شده که مرکزی با کسری آب های زیرزمینی روبرو گردد.

• مسدود کردن 54 حلقه چاه غیرمجاز

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مرکزی با اشاره به این که انسداد 280 حلقه چاه غیرمجاز کشاورزی در استان از برنامه های امسال شرکت آب منطقه ای بوده است، می گوید: در این مورد از ابتدای سال تاکنون 54 حلقه چاه غیرمجاز کشاورزی در استان شناسایی و مسدود شده است که کوشش می کنیم برنامه انسداد چاه های غیرمجاز را تا سرانجام سال انجام دهیم. عزت اله آمره ای بیان می نماید: یکی از مواردی که می تواند در زمینه مقابله با بحران کم آبی استان دارای اهمیت باشد پر و مسدود کردن چاه های غیرمجاز است. در همین زمینه در سال گذشته توانستیم 400 حلقه چاه غیرمجاز کشاورزی در استان مرکزی را مسدود کنیم، این در حالی است که بیشترین تعداد چاه های غیرمجاز در استان مربوط به شهرستان شازند و خنداب است.

وی می افزاید: با انسداد 54 حلقه چاه غیرمجاز صرفه جویی خوبی در استان محقق شده است. بنابراین یکی از اصلی ترین و مهم ترین راهکارهای گذر از بحران کمبود آب و خشکسالی های اخیر جلوگیری از برداشت چاه های غیرمجاز و اضافه برداشت چاه های مجاز است. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مرکزی اظهار می نماید: بسیاری از افراد با خطرات و مسائل ناشی از برداشت آب به وسیله حفر چاه های غیرمجاز که به نابودی یا کاهش منابع آب های زیرزمینی، ایجاد فروچاله، فرونشست زمین، شور شدن آب، کاهش کیفیت آب و ایجاد ریزگردها منجر می گردد بی اطلاع هستند که باید با مطلع سازی و فرهنگ سازی در این زمینه از خطرات این چنینی که آینده کشور را در برمی گیرد جلوگیری کنیم.

آمره ای ادامه می دهد: به دلیل اهمیت این موضوع شرکت آب منطقه ای مرکزی عملیات پر کردن چاه های غیرمجاز و برخورد با اضافه برداشت چاه های مجاز را با جدیت دنبال می نماید، زیرا منابع موجود آب های زیرزمینی به علت برداشت های غیرمجاز و بی رویه با مشکل جدی روبه رو شده که برگشت پذیر نیست. وی می گوید: در بحران به وجودآمده در حوزه آب و مسائل و مسائل ایجادشده همه دستگاه ها باید ورود نمایند، زیرا در ایجاد این شرایط فقط یک شخص، دستگاه یا قشر خاص مقصر نبوده، بنابراین در این زمینه باید همکاری و تعامل بسیار زیادی وجود داشته باشد تا مسائل ناشی از این بحران کاهش پیدا کند. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مرکزی با اشاره به اهمیت نصب کنتورهای هوشمند در برداشت صحیح از چاه های آب بیان می نماید: کنتورهای هوشمند، میزان برداشت آب از هر چاه را مطابق پروانه بهره برداری و دقیقاً برابر میزان حجم برداشت سالیانه مندرج در پروانه افراد تنظیم نموده و از برداشت اضافی جلوگیری و آب برداشتی از چاه ها را اندازه گیری می نماید.

آمره ای می افزاید: در این زمینه مقرر شده در امسال 250 کنتور حجمی هوشمند روی چاه های کشاورزی استان نصب گردد که تاکنون 65 مورد از آن اجرا شده است. وی اعلام کرد: همچنین در زمینه صرفه جویی از منابع آب و سفره های آب زیرزمینی قرار است بر اساس برنامه ریزی جدید، امسال به صورت کامل برروی چاه های کشاورزی 2 شهرستان ساوه و زرندیه کنتور حجمی هوشمند نصب گردد.

• آب استحصالی از چاه ها بیشتر از ظرفیت آب تجدیدپذیر است

معاون شرکت آب منطقه ای مرکزی نیز می گوید: چاه های غیرمجاز و بدون پروانه همه ساله میلیون ها متر مکعب از آب های زیرزمینی دشت اراک را مورد استفاده قرار می دهند و سبب بروز مسائل جدی در این حوزه شده اند، بنابراین برخورد با حفر چاه های غیرمجاز به عنوان یک اصل مهم و ضروری باید دنبال گردد. محمود قدبیگی بیان می نماید: این در حالی است که در سال های اخیر فشار به منابع آب زیرزمینی کشور برای تأمین آب مورد احتیاج بخش های مختلف و بیشتر بخش کشاورزی افزایش یافته است به طوری که آب استحصالی از چاه ها، بسیار بیشتر از ظرفیت آب تجدیدپذیر بوده و همین امر منجر به نزول سطح آب زیرزمینی در بسیاری از دشت های کشور و استان مرکزی شده و امکان بروز آثار مخرب از جمله فرونشست زمین را محتمل می نماید.

وی می افزاید: با توجه به وجود صنایع متعدد به ویژه صنایع مادر در کلان شهر اراک مطابق با برنامه های دولت دوازدهم به منظور طرح احیا و تعادل بخشی آب، باید افت آب در دشت های استان در مدت زمان 6 سال متوقف گردد و در بازه زمانی 20 ساله شرایط مانند گذشته و مشکل بحران آب برطرف گردد. معاون شرکت آب منطقه ای مرکزی اظهار می نماید: در این مورد از ابتدای اجرای طرح تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی تاکنون 2765 حلقه چاه غیرمجاز در استان مرکزی با حجم صرفه جویی سالانه 230میلیون متر مکعب مسدود شده است. همچنین در این مدت 1367 کنتور هوشمند در استان نصب و تعداد 820 مورد دستگاه و ادوات حفاری غیرمجاز توقیف شده است.

• برنامه ریزی برای انسداد 280 حلقه چاه غیرمجاز

استاندار مرکزی با اشاره به برنامه ریزی برای ساماندهی و انسداد 280 حلقه چاه غیرمجاز با رویکرد صیانت از سفره های آب زیرزمینی در امسال اشاره می نماید و می گوید: اولویت انسداد چاه های غیرمجاز باید با چاه هایی باشد که بیشترین برداشت را دارند. سیدعلی آقازاده بیان می نماید: با هدف حفاظت از منابع آب 400 حلقه چاه غیرمجاز در استان مرکزی در سال گذشته مسدود شد. همچنین در این مدت 33 دستگاه کنتور هوشمند بر روی چاه های دشت زرند استان نصب شده است که این اقدامات نشان از همت والای مسئولان در حفاظت از منابع آبی استان دارد. وی می افزاید: گرچه در سال آبی جاری شاهد افزایش 70 تا 100 درصدی بارش ها بودیم، اما نباید فکر کنیم که این بارندگی ها توانسته خشکسالی های چندین ساله را جبران کند. با وجود افزایش بارش ها در این مدت مسئولان و مردم باید صرفه جویی در بخش آب شرب و کشاورزی را در دستور کار خود قرار دهند.