پماد ترتینوئین برای چیست؛ کاربردها و عوارض آن - شهر سرگرمی

پماد ترتینوئین چیست؟

پیش از آنکه بخواهید بدانید پماد ترتینوئین برای چیست باید با ماهیت این محصول آشنا شوید. ترتینوئین (Tretinoin) یکی از مشتقات معروف ویتامین A است که متخصصان از آن ها با نام رتینوئید یاد می کنند. این ماده که معمولا به صورت کرم یا ژل موضعی عرضه می گردد برای درمان بسیاری از مسائل پوستی از چین و چروک های سطحی گرفته تا جوش و جای آن مورد استفاده قرار می گیرد. ترتینوئین یکی از اصلی ترین ترکیبات محصولات ضد جوش به شمار می آید. ممکن است این موضوع برایتان غیرقابل باور به نظر برسد، اما در واقعیت ترتینوئین با تحریک پوست و سرعت بخشیدن به چرخه زندگی سلول های پوست عمل می نماید. این باعث می گردد سلول ها سریع تر تقسیم شوند، بمیرند و سلول های سالم و نوتر جای آن ها را بگیرند. این پماد با نام های تجاری دیگری چون رتین A و ترتین هم شناخته می گردد.

موارد استفاده از پماد ترتینوئین

به منظور اینکه بدانید پماد ترتینوئین برای چیست باید بدانید که این نوع رتینوئید می تواند به برطرف و درمان تعداد زیادی از مسائل پوستی یاری کند. سالیان سال می گردد که ترتینوئین، مزایا و اندازه اثربخشی آن به وسیله محققان مورد مطالعه قرار گرفته است؛ بنابراین باید در نظر داشته باشید که فواید استفاده از پماد ترتینوئین کاملا به وسیله سازمان غذا و داروی آمریکا یا همان FDA مورد تایید قرار گرفته است. موارد استفاده از این محصول پوستی عبارتند از:

یاری به درمان آکنه

اگر حتی کمی هم در پی برترین پماد ضد جوش گشته باشید، حتما می دانید که یکی از اصلی ترین و مهم ترین کاربردهای پماد ترتینوئین برطرف و درمان آکنه است. این محصول به طور گسترده ای برای درمان انواع جوش ها از التهابی گرفته تا غیر التهابی مورد استفاده قرار می گیرد. همانطور که گفته شد ترتینوئین با تحریک پوست سرعت جایگزینی سلول های آن را افزایش می دهد و همین امر باعث می گردد که سلول های مرده، باکتری ها و سایر محرک ها روی پوست باقی نمانند. علاوه بر این، خواص ضد التهابی این ماده به کاهش تورم، قرمزی و التهاب ناشی از آکنه یاری می نماید. بر اساس تحقیقات اجرا شده، استفاده از پماد ترتینوئین بعلاوه از بروز جوش پوستی در آینده جلوگیری خواهد نمود چرا که ماده فعال این پماد جلوی عوامل فعال در بروز آکنه را می گیرد.

کاهش هایپرپیگمنتاسیون و لکه های پوستی

اگر از ما بپرسید که پماد ترتینوئین برای چیست، قطعا به شما خواهیم گفت که این محصول حتی می تواند جایگزین برترین پماد برای جای جوش صورت هم گردد. ترتینوئین به محو شدن هایپرپیگمنتاسیون، ملاسما و لکه های تیره پوستی ناشی از تابش نور خورشید یا آکنه یاری می نماید. این پماد سرعت ریزش و جدا شدن سلول های مرده از پوست را افزایش می دهد؛ همین موضوع باعث فراوری سلول های نو، یکنواخت شدن رنگدانه ها و یکدست شدن تدریجی رنگ پوست می گردد. استفاده منظم از پماد ترتینوئین زیر نظر پزشک متخصص قطعا به برطرف لکه های پوستی می انجامد.

برطرف خطوط و چین و چروک های پوستی

یکی از پرطرفدارترین کاربردهای این ماده که وقتی می خواهید بدانید پماد ترتینوئین برای چیست باید با آن آشنایی پیدا کنید، برطرف خطوط و چین و چروک های پوستی است. این پماد می تواند علائم قابل مشاهده پیری پوست مانند خطوط ریز، چین و چروک ها و لکه های پیری را با تحریک فرآیند کلاژن سازی و افزایش خاصیت ارتجاعی به حداقل برساند. کلاژن پروتئینی است که وجود آن برای حفظ استحکام و شادابی پوست ضروری به شمار میرود. با گذشت زمان، مصرف پماد ترتینوئین به بازیابی پوست صاف، محکم و درخشانی که داشته اید یاری می نماید؛ دقیقا به همین علت است که از این ماده به عنوان عنصری کلیدی در روتین مراقبتی پوست های بالغ یاد می گردد.

بهبود بافت و رنگ پوست

پماد ترتینوئین با از بین بردن جوش ها، کاهش لکه ها و تمیز کردن منافذ، می تواند بافت کلی پوست را به شدت بهبود ببخشد. این باعث می گردد پوست سالم تر و درخشان تر به نظر برسد و بعلاوه جذب سایر محصولات مراقبت از پوستی هم افزایش کند. افزایش جذب ترکیبات موثر پوستی می تواند باعث گردد که خیلی بیشتر از قبل از مزایای آن ها بهره ببرید.

از بین بردن ترک های پوستی و پوست مرغی

احتمالا شما هم وقتی می خواستید بدانید پماد ترتینوئین چیست با کاربرد آن برای پوست مرغی و ترک های پوستی هم روبرو شده اید. این پماد با افزایش گردش سلولی پوست و بالا بردن سرعت جایگزینی سلول های قدیمی تا حد قابل قبولی این دو مشکل شایع را برطرف کند. باید در نظر داشته باشید که پماد ترتینوئین به تنهایی نمی تواند پوست مرغی را درمان کند و باید با درمان های دیگری چون اسکراب و برس بدن مورد استفاده قرار بگیرد. برای ترک پوستی هم باید گفت که ترتینوئین فقط به برطرف ترک های نو و سطحی یاری می نماید.

دوز مصرفی پماد ترتینوئین چقدر است؟

وقتی فهمیدید پماد ترتینوئین برای چیست و به سراغ خرید آن رفتید احتمالا با دوزهای مختلفی از این محصول روبرو می شوید که محبوب ترین و رایج ترین آن ها 05/0 و 025/0 هستند. در پاسخ به سوال پماد ترتینوئین 0/05 درصد چیست باید بگوییم این یکی از دوزهای قوی ترتینوئین است که نتایج خود را در زمان کوتاه تری نشان می دهد. این دوز را کسانیکه پوستشان به دوزهای ضعیف تر عادت نموده است باید استفاده کنند. اگر هم می خواهید بدانید که پماد ترتینوئین 0/025 درصد چیست، باید بگوییم این دوز از پماد غلظت کمتری دارد. افرادی که سابقه مصرف ترتینوئین را ندارند و پوستشان حساس است باید به سراغ این دوز بروند.

عوارض جانبی استفاده از پماد ترتینوئین

درست مانند کمی پیش که شرح دادیم پماد ترتینوئین برای چیست و چطور کار می نماید؛ باز هم تاکید می کنیم که این ترکیب اثر خود را با تحریک پوست نشان می دهد. دقیقا به همین علت است که مصرف آن می تواند با یک سری عوارض جانبی خاص همراه باشد. این عوارض عبارتند از:

• قرمز شدن پوست
• خشک شدن پوست
• پوسته پوسته شدن پوست
• خارش و التهاب پوست
• گرم و سوزناک شدن پوست

بهتر است به یاد داشته باشید که ترتینوئین به عنوان یک ماده فعال می تواند در روزهای اولی که آن را مصرف می کنید باعث تحریک پوست گردد. بنابراین تا چند هفته اول آغاز درمان خشکی، پوسته پوسته شدن و خارش خفیف تا میانه پوست کاملا طبیعی است. این عوارض جانبی اما باید با تطبیق پیدا کردن پوست با دارو کاهش پیدا کنند. اگر سوزش پوست با گذشت چند هفته بهبود پیدا نکرد یا علائم شدیدتر زیر را تجربه کردید باید مصرف ترتینوئین را متوقف و با پزشک متخصص مشورت نمایید.

• تحریک مداوم و شدیدتر پوست
• تاول زدن و پوسته پوسته شدن پوست
• تاول زدن پوست
• تغییر رنگ بیش از حد پوست
• تغییر موقت رنگدانه های پوستی

نحوه مصرف پماد ترتینوئین

درست مانند هر دارو و محصول پوست دیگری وقتی فهمیدید پماد ترتینوئین برای چیست باید به سراغ آشنایی با نحوه استفاده از آن بروید. این محصول می تواند به شدت پوست را تحریک کند، بنابراین پیش از مصرف آن موارد زیر را حتما انجام دهید:

• پوست خود را به خوبی تمیز کنید تا هیچ آلودگی و ماده اضافه ای روی آن باقی نماند.
• اگر آرایش نموده اید پوست خود را به روش شست وشوی دو مرحله ای بشویید.
• با پوست خود مهربانانه رفتار کنید؛ کارهایی چون مالش دادن محکم و کشیدن پوست باعث تحریک آن می شوند.
• پس از شست وشوی صورت و خشک کردن آن، 20 الی 30 دقیقه برای استفاده از پماد ترتینوئین صبر کنید.

وقتی تمامی کارهایی که در بالا گفته شد را انجام دادید وقت آن است که طبق دستور زیر از پماد ترتینوئین بهره ببرید:

1. اندازه بسیار کمی از پماد ترتینوئین را روی نوک انگشت دست خود بزنید.
2. پماد را تنها روی نواحی خاصی که دارای مشکل پوستی است بزنید و به آرامی بمالید.
3. پماد ترتینوئین باید بلافاصله پس از زده شدن روی پوست محو گردد؛ اگر نشد روز بعد از اندازه کمتری بهره ببرید.
4. این محصول باید یک بار در روز، ترجیحا قبل از خواب مورد استفاده قرار بگیرد.
5. پس از زدن پماد ترتینوئین بلافاصله از یک مرطوب کننده قوی بهره ببرید تا خشکی پوست خود را به حداقل برسانید.
6. پماد ترتینوئین تنها برای استفاده موضعی است؛ بنابراین مراقب باشید که آن را وارد چشم، دهان یا بینی خود نکنید.
7. در طول روز حتما از یک ضد آفتاب دارای SPF بالای 30 بهره ببرید تا پوستتان آسیب نبیند.

به طور کلی، تمامی مشتقات ویتامین A یا همان رتینوئیدها از جمله ترتینوئین می توانند پوست را در برابر عوامل محیطی به شدت آسیب پذیر و تحریک پذیر کنند. بنابراین سعی کنید قرار گرفتن در معرض باد خشک، سرمای شدید، لوازم آرایش محرک، نور خورشید، لامپ های پر نور، صابون های خشن و محصولات موی نامناسب را به حداقل برسانید. پماد ترتینوئین در عرض 2 الی 3 هفته تاثیر خود را نشان می دهد اما برای برخی افراد ممکن است تا 6 هفته هم طول بکشد. اگر با گذشت 12 هفته پس از مصرف ترتینوئین نشانه ای از بهبودی حاصل نشد، با پزشک متخصص مشورت کنید.

پماد ترتینوئین با چه ترکیباتی تداخل دارد؟

هنگام وارد کردن پماد ترتینوئین به روتین پوستی خود باید در نظر داشته باشید که این ماده می تواند در ترکیب با یک سری مواد دیگر باعث تحریک پوست، کاهش اثربخشی یا بروز واکنش های نامطلوب گردد. در ادامه ترکیباتی که با ترتینوئین در تداخل هستند را به شما معرفی نموده ایم.

• بنزوئیل پراکسید: بنزوئیل پراکسید که اغلب برای درمان آکنه استفاده می گردد، می تواند اثربخشی ترتینوئین را کاهش دهد. اگر از بنزوئیل پراکسید و ترتینوئین در روتین مراقبت از پوستی خود استفاده می کنید، باید آن ها را جداگانه به پوست خود بزنید؛ به عنوان مثال، بنزوئیل پراکسید در صبح و ترتینوئین در شب.
• سالیسیلیک اسید: سالیسیلیک اسید یک لایه بردار رایج در روند درمان آکنه است که استفاده همزمان آن با پماد ترتینوئین می تواند باعث تحریک و خشکی پوست گردد. بهتر است این دو ترکیب را در روزهای متناوب یا با هدایت یک متخصص پوست بهره ببرید.
• گلیکولیک اسید و سایر AHA ها: آلفا هیدروکسی اسیدها (AHAs) مانند گلیکولیک اسید و لاکتیک اسید، می توانند خشکی، خارش و تحریک پوستی ناشی از مصرف ترتینوئین را تشدید کنند. برای جلوگیری از آسیب تماشا پوست باید از مصرف همزمان این لایه بردارها با پماد ترتینوئین اجتناب کرد یا با نظر پزشک متخصص به سراغ آن ها رفت.
• رتینول یا سایر رتینوئیدها: وقتی می فهمید پماد ترتینوئین برای چیست، باید بدانید که استفاده از آن در کنار رتینول یا سایر رتینوئیدها می تواند منجر به خشکی بیش از حد، پوسته پوسته و تحریک شدن پوست گردد. برای جلوگیری از این اتفاق، هر بار تنها از یک محصول حاوی رتینوئید بهره ببرید.
• ویتامین C: اگرچه ویتامین C یک آنتی اکسیدان مفید است، اما شکل اسیدی آن یعنی اسید ال اسکوربیک، ممکن است پوست را هنگام لایه برداری با ترتینوئین تحریک کند. اگر هر دوی این ترکیبات بخشی از روتین مراقبتی شما هستند، ویتامین C را در صبح و ترتینوئین را در شب بهره ببرید تا تداخلات را به حداقل برسانید.
• محصولات مبتنی بر الکل: محصولات پوستی حاوی الکل، مانند تونرها یا پاک کننده های خاص می توانند پوست را بیش از حد خشک کنند و در صورت استفاده با ترتینوئین، تحریک آن را بیشتر کنند. برای حفظ تعادل رطوبت پوست، محصولات فاقد الکل را انتخاب کنید.
• لایه بردارهای فیزیکی خشن: استفاده از اسکراب ها و سایر لایه بردارهای خشن با پماد ترتینوئین ممکن است منجر به افزایش حساسیت و قرمزی گردد؛ چرا که این دو محصول در کنار هم تاثیر یکدیگر را تقویت می کنند. به جای آن ها بهتر است از پاک کننده های ملایم بهره ببرید.
• گوگرد و رزورسینول: محصولات مبتنی بر گوگرد و رزورسینول که معمولا در روتین های پوستی ضد آکنه قرار دارند، در صورت استفاده همزمان با پماد ترتینوئین می توانند منجر به خشکی و سوزش بیش از حد پوست شوند. در صورت احتیاج این ترکیبات را در روزهای مختلف بهره ببرید.
• عطرها و اسانس ها: محصولات مراقبت از پوستی دارای رایحه های قوی و اسانس های غیرضروری در کنار پماد ترتینوئین، احتمال تحریک پوستی را افزایش می دهند. بنابراین هنگام خرید محصولات پوستی از فاقد عطر و اسانس بودن آن ها اطمینان حاصل کنید.

موارد احتیاط و منع مصرف پماد ترتینوئین

پیش از آنکه بخواهید به سراغ خرید کرم ضد جوش حاوی ترتینوئین بروید، باید بدانید که این ماده جزو ترکیبات فعال به شمار می آید و دقیقا به همین علت برخی افراد نباید به سراغ مصرف آن بروند.

• زنان باردار یا شیرده: پماد ترتینوئین از آن داروهایی است که می تواند به جنین آسیب برساند؛ بنابراین زنان باردار باید برای جلوگیری از خطر بروز نقایص مادرزادی از مصرف آن خودداری کنند. به طور مشابه، مادران شیرده هم باید قبل از مصرف پماد ترتینوئین با پزشک متخصص مشورت کنند.
• افراد دارای پوست بسیار حساس: افرادی که پوست بسیار حساس، خشک یا تحریک شده ای دارند ممکن است در هنگام استفاده از ترتینوئین احساس ناراحتی، قرمزی و تورم شدیدتری را تجربه کنند. افراد مبتلا به بیماری هایی مانند اگزما یا روزاسه باید به طور ویژه محتاط تر باشند.
• افراد دارای حساسیت نسبت به رتینوئیدها: افرادی که قبلا با مصرف رتینوئیدها واکنش های آلرژیک یا حساسیت مفرط را تجربه نموده اند، نباید به سراغ استفاده از پماد ترتینوئین بروند.
• افراد آفتاب سوخته شده یا دارای آسیب پوستی: اگر پوست شما در اثر انجام کارهایی مانند لایه برداری شیمیایی، لیزر درمانی یا درم ابریژن آفتاب سوخته یا آسیب دیده و در حال بهبودی است، استفاده از پماد ترتینوئین می تواند بیشتر از قبل آن را تحریک کند.
• بچه ها زیر 12 سال: پماد ترتینوئین معمولا برای مصرف بچه ها زیر 12 سال توصیه نمی گردد؛ مگر اینکه پزشک متخصص پوست آن را تجویز کند.
• افراد مبتلا به بیماری های خاص: افراد مبتلا به بیماری های مزمن پوستی مانند پسوریازیس یا عفونت های شدید پوستی باید قبل از استفاده از پماد ترتینوئین با متخصص پوست مشورت کنند، زیرا این محصول ممکن است علائم آن ها را تشدید کند.

تفاوت بین ترتینوئین و رتینول چیست؟

برخی از افرادی که می فهمند پماد ترتینوئین برای چیست، این سوال برایشان پیش می آید که تفاوت این ترکیب با رتینول چیست. در جواب باید بگوییم که هر دوی این ترکیبات از مشتقات ویتامین A و نوعی رتینوئید به شمار می آیند. هم رتینول و هم ترتینوئین در محصولات پوستی موضعی مورد استفاده قرار می گیرند و هر دو باعث لایه برداری سریع پوست، صاف شدن آن و تحریک فرآیند کلاژن سازی می شوند. با همه ی این ها نمی توان گفت که ترتینوئین و رتینول یکی هستند.

کلام آخر

حال که فهمیده اید پماد ترتینوئین برای چیست احتمالا دیگر می دانید این محصول می تواند یک گزینه درمانی ایمن و موثر برای برطرف بسیاری از مسائل پوستی رایج باشد. این پماد ممکن است در ابتدا پوست را تحریک کند یا حتی تا ماه ها نتیجه ای را به شما نشان ندهد، اما دست آخر به ایجاد پوستی صاف و سالم یاری خواهد نمود. اگر پوست به شدت حساسی دارید یا به بیماری پوستی خاصی مبتلا هستید، بهتر است پیش از مصرف پماد ترتینوئین با یک پزشک متخصص مشورت کنید.

این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با یک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منابع: Healthline ,Medical News Today