پازل ایران برای همگرایی منطقه ای؛ گوادر و کراچی مکمّل اند نه رقیب - شهر سرگرمی

برای دیدن تاج محل و مجسمه های بودا، تور هند ما را تجربه کنید. از دهلی، آگرا و جیپور دیدن کنید و در شهر زیبای بمبئی قدم بزنید، در محیط زیبای فیلم های هندی از لحظات لذت ببرید.

حسن بهشتی پور تحلیلگر مسائل آسیای مرکزی و قفقاز و شعیب بهمن تحلیلگر مسائل آسیای مرکزی و قفقاز دیدگاه های خود را در خصوص توافق پاکستان و قرقیزستان برای استفاده از بنادر دریایی گوادر و کراچی با خبرنگاران مطرح کردند.

در حاشیه اجلاس آنتالیا روسلان قزاق بایف و شاه محمود قریشی وزیران امور خارجه قرقیزستان و پاکستان با یکدیگر ملاقات کردند.

در این ملاقات، اصلی ترین موضوع مورد بحث، توافق بر سر استفاده قرقیزستان از بنادر دریایی گوادر و کراچی بر مبنای توافق چهار جانبه پاکستان -چین- قرقیزستان - قزاقستان در خصوص حمل و نقل ترانزیتی بود.

بهشتی پور با اشاره به مرز 533 کیلومتری قرقیزستان و پاکستان، این همکاری منطقه ای را خجسته دانست و گفت: در صورتی که این طرح در چارچوب همکاری منطقه ای صورت بگیرد، اتفاق بسیار خوبی رخ خواهد داد.

وی با اشاره به امکان تحقق این طرح گفت: این جهت، بسیار نزدیک برای دستیابی به آب های آزاد برای قرقیزستان است اما تحقق این طرح، موضوع دیگری است. این موضوع می تواند روی کاغذ بیشتر عملی به نظربرسد تا در میدان عمل چرا که ایجاد جاده های مواصلاتی در کنار برقراری امنیت چه در مرزهای قرقیزستان و شمال پاکستان مقوله مهمی است که در تحقق آن مسائل متعدد وجود دارد.

با توجه به اینکه این توافق در چارچوب توافق چهار جانبه پاکستان-چین-قرقیزستان-قزاقستان اجرا شده بهشتی پور نقش مهم و پررنگ چین را یادآوری کرد و اضافه نمود: برای تحقق این امر باید سرمایه گذاری عظیمی در ایجاد جاده های مواصلاتی انجام دهد که تجارت کم رونق قرقیزستان با بازار بالقوه حداکثر 4 میلیون نفری کشش لازم را برای اجرای چنین طرح های عظیمی ندارد. مگر آنکه قزاقستان هم به این توافق و طرح بپیوندد و از آنجایی که این توافق چهارجانبه است، قزاقستان هم از دیگر کشورهایست که از این جهت نفع می برد، می تواند در این طرح سرمایه گذاری کند.

البته با توجه به اینکه چین در پروژه یک کمربند-یک جاده در پی احیا جاده ابریشم قدیم است، می تواند این طرح به اسم شاخه ای از جهت در نظر بگیرد.

بهشتی پور اگرچه بندر گوادر و چابهار را رقیب بازرگانی در منطقه می داند اما این توافق را به معنای دور زدن ایران ارزیابی نمی نماید.

وی در این مورد گفت: باید توجه کرد که جهت توافقی بین قرقیزستان ، چین و پاکستان بُعد مسافتی کمتری به نسبت استفاده از جهت ایران دارد. اما اینگونه طرح ها به جهت آنکه همکاری های منطقه ای را افزایش می دهد می تواند قابل توجه برای ایران هم باشد.

بنادر ایران صندلی ممتاز و دسترسی های خودش را میان کشورهای هند، ایران، افغانستان از یکسو و ایران، آذربایجان به روسیه از سوی دیگر و هم ایران، ارمنستان به گرجستان فراهم می نماید.

بنابراین دو بندر گوادر و چابهار برای تامین همکاری های شمال به جنوب می توانند مکمل هم باشند و براین اساس هیچ تعارضی با یکدیگر ندارند. به نظر می رسد شرکت های ایرانی می توانند در اجرای چنین طرح های منطقه ای مشارکت نمایند زیرا با توجه به تجربه و دانش فنی راهسازی و اجرای تونل های جاده ای که دارند می توانند به اسم مجری طرح ها ایفا نقش نمایند.

در انتها این تحلیلگر مسائل آسیای مرکزی و قفقاز تاکید نمود: اگر کشورهای خارج از منطقه مانند آمریکا در این امور مداخله ننمایند، این همکاری بسیار مفید فایده خواهد بود. اگرچه آمریکا با اعمال تحریم برای ایران و روسیه خواستار خروج این کشورها از چرخه مبادلات است اما این جهتهای حمل ونقل کالا بین کشورهای دوست منطقه بسیار یاری نماینده به برقراری صلح و ثبات و ایجاد اشتغال خواهد بود.

شعیب بهمن هم در این زمینه به نقش احتمالی ترکیه اشاره نمود و گفت: ترکیه و پاکستان در طول سال های گذشته به رغم تحولات بسیار روابط گرم و نزدیکی داشتند و از سوی دیگر سودای پان ترکیسم و ترکستان عظیم ترکیه و قرقیزستان را به یکدیگر نزدیک نموده است.

به نظر می رسد ترکیه هم طرح های بلند پروازانه خود را به نحوی با ایجاد کریدور و اتصال کشورها محقق می نماید و ضمن آن مناسبات خود را توسعه می دهد. همان گونه که در طول سال های اخیر ترکیه با ایجاد زیرساخت هایی طرح لاجورد را دنبال می نماید که بخشی از آن از آسیای مرکزی هم می گذرد ترکیه از تمام ظرفیت ها برای پیشبرد سیاست خود بهره می گیرد.

وی در خصوص امکان تحقق این پروژه گفت: آنالیز تحقق پذیری آن با ارائه جزئیات بیشتر این توافق امکان پذیر است. قطعا سرمایه گذار چنین طرحی چین خواهد بود. موضوع مهم پیوستن چین به این توافق است. بعلاوه ترکیه در کوشش است که روابط خود با چین را توسعه دهد و در این راستا هر گونه اقدامی انجام می دهد.

تحلیلگر مسائل آسیای مرکزی و قفقاز معتقد است ترکیه به نمایندگی از طرف آمریکا خواستار محرومیت ایران از ظرفیت های ژئوپلیتیکی است. نمونه دیگر این موضوع کریدور لاجورد است که اگر اتفاق بیفتد با حذف ایران، افغانستان، ترکمنستان ، آذربایجان، ارمنستان و ترکیه با یکدیگر مرتبط می شوند.

ترکیه در کوشش است که ایران را دور بزند و کشورمان را از ظرفیت های جغرافیایی محروم کند.

وی اضافه نمود: نکته دیگر آن که ایران راه دسترسی به آب های آزاد برای کشورهای آسیای مرکزی است و کریدور شمال به جنوب هم کشورهای ترکمنستان و قزاقستان و سایر کشورهای منطقه را متصل می نماید.

ح