شهرستانهای غرب مازندران می توانند به مقصد اول طبیعتگردی و بوم گردی تبدیل شوند - شهر سرگرمی

شهرستانهای غرب مازندران با برخورداری از جاذبه های منحصر بفرد طبیعی و تاریخی، اطلس تمام نمای دنیاگردی ایران است که هر مسافر و دنیاگردی داخلی و خارجی کافی است یکبار از این اقلیم سرسبز تماشا کند تا مجذوب زیبایی های آن شود.

جاذبه های کم نظیر طبیعی شهرستان های رامسر، تنکابن، عباس آباد، کلاردشت، چالوس، چالوس، نوشهر و نور واقع در غرب مازندران در هر موسمی با جلوه گری رنگهای گوناگونش در واقع اطلس تمام نمای نقاشی الهی است و منظره ها بی بدیل آن هر بیننده ای را به تامل وا می دارد.

بهار غرب مازندران بوی عطر عاشقی است و در پاییزش بوی رنگ و رخ الهی شناور است، کم نیست از این نمونه های متعالی مجذوب نماینده دنیاگردان که باید قدر این میراث طبیعی را دانست و برای آن برنامه ریزی اصولی داشت تا علاوه بر حفاظت تام و تمام آن از تنوع ویژگی های آن بهره کافی برد.

مازندران با دارا بودن بیش از سه هزار روستا علاوه بر اینکه محل سکونت دائمی نیمی از جمعیت استان است در این منطقه ها ظرفیتهای فوق العاده ای برای جذب مسافران و دنیاگردان وجود دارد به طوری که بنا به اعلام اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و دنیاگردی بیشتر از 30 درصد مسافرانی که به این استان می آیند در روستاها اقامت می نمایند. بیش از 45 درصد جمعیت مازندران در روستاها زندگی می نمایند که از نظر جمعیت روستایی، مازندران جایگاه دوم کشوری را داراست.

طی سالهای اخیر با رونق گرفتن موضوع اقامتگاه های بوم گردی 342 واحد اقامتگاه بوم گردی در روستاهای مازندران راه اندازی شد و پذیرش مسافران در آنها در حال اجرا است ظرفیتی که علاوه بر احیای سنت و فرهنگ بومی استان به منبع خوبی برای عایدیزایی روستاییان نیز مبدل شده است.

از حدود سه هزار روستا در مازندران بیش از نیمی از آنها قابلیت دنیاگردی و ایجاد اقامتگاه های بوم گردی را دارند. غرب مازندران 21 شهر، هزار و 150 روستا و هفت شهرستان و افزون بر یک میلیون نفر جمعیت دارد.

هر واحد بوم گردی به طور میانه زمینه اشتغالزایی برای 10 تا 15 نفر را در روستاها فراهم می نماید و توسعه آن می تواند در کاهش معضل بیکاری و توسعه در روستاهای مازندران تاثیرگذار باشد.

در این واحدهای بوم گردی خوردن نان محلی به همراه شیر، کره، پنیر، عسل و سرشیر بر سر سفره صبحانه و انواع غذاهای محلی در هنگام ظهر و شام در محیطی آرام و دل انگیز، خاطره ای خوش و بیاد ماندنی را در فکر دنیاگردان بدور از شلوغی های زندگی شهری ایجاد می نماید.

رامسر از جمله شهرستان های غرب مازندران با برخورداری از جاذبه های طبیعی، تاریخی و دنیاگردی نظیر جنگل، دریا، کوه، جلگه از دیرباز تا به امروز به عنوان عروس شهرهای ایران و خاستگاه میلیون ها مسافر و دنیاگرد بوده است، از مجموع 137 روستای رامسر، تعداد 14 روستا به عنوان پایلوت و هدف دنیاگردی شناسایی شده است.

از آنجا که هدف اصلی از احداث اقامتگاه های بوم گردی، حفظ محیط زیست، پایداری اکوسیستم و فرهنگ منطقه ها دنیاگردی و فرهنگ سازی برای سفر مسئولانه دنیاگردان است، این اقامتگاه ها عموما در راستای آموزش قوانین و باورهای معنوی مردم محلی به دنیاگردان و ایجاد همدلی و مشارکت بین دنیاگردان و مردم محلی، فرهنگ سازی در میان مردم محلی برای احترام به دنیاگرد، ایجاد پایبندی به اخلاق زیست محیطی، به حداقل رساندن آسیب های فیزیکی، اجتماعی، رفتاری و روانی در طول مسافرت و پایداری کیفیت زندگی مردم منطقه ایجاد می شود.

از دیگر فواید اقامتگاه های بوم گردی ایجاد اشتغال برای ساکنان بومی منطقه و کسب عایدی برای آنان است. این رونق و شکوفایی باعث می شود تا مردم منطقه به حفظ محیط زیست، آداب و رسوم و آنچه برای دنیاگردان مجذوب نماینده است، ترغیب شوند.

پژوهشگر و استاد رشته دنیاگردی گفت: در بوم گردی دنیاگرد با فرهنگ و نوع زندگی مردم منطقه آشنا می شود و روند رو به رشد بوم گردی در ایران و غرب مازندران و استقبال بی نظیر دنیاشودان داخلی و خارجی از اقامتگاه های بومی، مبین این است که احتیاجمند سرمایه گذاری ویژه در این بخش هستیم.

محمدرضا اورمزدی ظرفیت غرب مازندران را در مقایسه با دیگر منطقه ها کشور در توسعه رشته بوم گردی کم نظیر دانست و گفت : فعالیت های بوم گردی کمترین آسیب را به محیط زیست وارد می نمایند و نیروهای بومی انواع غذاهای محلی، نوشیدنی، سفره آرایی بومی، موسیقی و فرهنگ فولکلوریک آن منطقه را به نمایش می گذارند.

وی توضیح داد: پرداخت تسهیلات کم بهره با بازپرداخت طولانی مدت به فعالان این بخش اقدام خوبی است که مسئولان امر باید برای تحقق این مهم برنامه ریزی لازم را داشته باشند.

وی گفت که اقامتگاه های بوم گردی در ایران به حدود 2 دهه باز می شود و هدف سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و دنیاگردی طی سالهای اخیر تحقق 2 هزار اقامتگاه بوم گردی در 500 روستای هدف تا سرانجام برنامه ششم توسعه بود و این راهبرد همچنان در برنامه هفتم توسعه ادامه دارد.

وی عدم درک درست از مفهوم و هدف اقامتگاه های بوم گردی، نبود آموزش در این حوزه، نبود نظارت اصولی، نبود کارشناسان متخصص و آشنا طرح به افراد فاقد صلاحیت را از مهمترین چالشها در این زمینه برشمرد.

به گفته این پژوهشگر حوزه دنیاگردی، فراهم نبودن دیگر زیرساختهای لازم در منطقه ها محلی که پیش احتیاج ورود دنیاگردان است، در کنار عدم معرفی این منطقه ها در شمار مقاصد دنیاگردی، جوامع محلی امیدوار از کسب عایدی مطلوب را بی نصیب خواهد گذاشت.

وی اعلام کرد: به علت اینکه زندگی در این منطقه ها بیشتر به صورت سنتی است و مردم نیز نسبت به فرهنگ و ارزش های خود حساس تر هستند، احتیاج است سرمایه گذاران در این منطقه ها در رابطه با این مسائل آموزش ببینند و با مسائل اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی منطقه آشنایی کامل داشته باشند تا بتوانند حداکثر مشارکت جامعه محلی را جلب نمایند.

علی مراد خدادادی، دانشجوی کارشناش ارشد میراث فرهنگی غرب مازندران نقشه راه علمی را لازمه توسعه بوم گردی و طبیعت گردی در این منطقه دانست و گفت: تا هنگامی که نقشه راه علمی و برنامه ریزی اصولی نداشته باشیم اهداف مورد نظر در این دو بخش محقق نخواهد شد.

وی اعلام کرد: نظارت بر امورات اقامتگاه های بوم گردی با هدف دستیابی به اهداف معین شده و ارائه کیفی خدمات مربوط لازم است.

وی توضیح داد: روستاهای مازندران ظرفیت متعالی برای تحقق همه اهداف مورد نظر بوم گردی است اما احتیاجمند نقشه راه و حمایت نهادهای مربوط است تا سرمایه گذاری با انگیزه بهتر فعالیت داشته باشند.

خدادادی اضافه نمود: حضور مسافران و دنیاگردان در این محیط های روستایی سبب می شود تا جامعه محلی در معرض رفتارها و ارزش های تازه قرار گیرند برای این موضوع مهم هم باید برنامه ریزی کرد تا ضمن دستیابی به اهداف، فرهنگ بومی دچار مسائل نشود.

این دانشجوی کارشناس ارشد میراث فرهنگی در غرب مازندران یادآور شد: مسئولان منطقه باید برای تبدیل شدن مقصد اول بوم گردی و طبیعت گردی در غرب مازندران تدابیر ویژه بیندیشند که متاسفانه نسبت به این مهم بی توجهی شده است.

کارشناسان بوم گردی را فرصتی طلایی برای رونق و توسعه پایدار در روستاهای غرب مازندران برشمردند و می گویند رشد دنیاگردان علاقمند به بوم گردی، مزایای مالی، توسعه پایدار دنیاگردی و حمایت های دولتی سبب افزایش تعداد اقامتگاه های بوم گردی در این منطقه خواهد شد.

آنان معتقدند اجرای طرح بوم گردی موجب تثبیت جمعیت روستاهای غرب مازندران شده و توسعه دنیاگردی را در پی خواهد داشت.

حفظ و توسعه مشاغل در روستاها، ایجاد کسب و کارهای تازه و بهبود شرایط حمل و نقل، فرصت های تازه برای جوانان و پایداری محیط زیست از دیگر مزایای اجرای طرح های بوم گردی و طبیعت گردی در غرب مازندران از دیدگاه این کارشناسان مطرح شده است.

وجود آبشارها، آب های سرد و گرم معدنی، بوستان های جنگلی، غارها، چشمه ها، دریاچه، یادمان های تاریخی، صدها مراکز اقامتی و پذیرایی و تفریحی و به ویژه نزدیکی کوه، دریا و جنگل این منطقه را به عنوان قطب مهم دنیاگردی در کشور و حتی دنیا مطرح نموده است.

افزون بر 30 درصد جمعیت سه میلیون و 400 هزار نفری استان مازندران در شهرستانهای نور، نوشهر، چالوس، تنکابن عباس آباد، کلاردشت و رامسر واقع در غرب مازندران سکونت دارند و آب و هوای این منطقه جلگه ای معتدل، مرطوب و کوهستانی سرد و نیمه مرطوب است و اقتصاد این اهالی برپایه کشاورزی، دامداری و صنعت دنیاگردی پایدار است.

وجود دو فرودگاه در شهرستاهای رامسر و نوشهر، بندر نوشهر و بی نظیرترین جنگل های کشور و دنیا در غرب مازندران از دیگر ویژگی های این منطقه محسوب می شود.

نادر سحرخیز، رئیس اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی و دنیاگردی رامسر گفت: روند رو به رشد بوم گردی در شهرستان رامسر نشان دهنده ظرفیت بالای تبدیل شدن به مقصد اول طبیعت گردی و بوم گردی است.

به گفته وی، وجود روستاهای با ویژگی های منحصر و بکر حفظ فرهنگ غنی روستایی و فراوری محصولات کشاورزی ارگانیک در این منطقه ها زمینه ساز توسعه بوم گردی در شهرستان رامسر خواهد بود.

وی اعلام کرد: در سه ماهه اول سال 1402 بیش از 15 واحد مورد ارزیابی قرار گرفته و مجوز تبدیل به اقامتگاه بوم گردی صادر شد و 20 پرونده دیگر که شامل بناهایی با معماری ارزشمند روستایی است در دهستان اشکور و جنت رودبار در حال آنالیز است و انتظار داریم با این روند رشد هم زمینه رشد دنیاگردی روستایی را فراهم کنیم و هم زمینه اشتغال پایدار را و تا سرانجام سال این رقم به بیش از 50 واحد برسانیم.

سحرخیز اعلام کرد: در انتخاب واحدهای بوم گردی شهرستان رامسر با حساسیت عمل نموده و فقط معماری بومی مد نظر قرار نمی گیرد بلکه ظرفیت های دیگری مانند فراوریات محصولات ارگانیک کشاورزی، صنایع دستی، معرفی جاذبه های ناشناخته روستایی، بازی های محلی، فرهنگ و آیین های محلی مورد توجه قرار می گیرد.

وی فراوانی واحدهای دنیاگردی از نوع بوم گردی را زمینه ای برای توسعه دنیاگردی روستایی دانست که این موضوع علاوه بر اینکه باعث حفظ بوم روستا شده زمینه حضور نسل جوان و بازگشت روستانشینان به روستا خواهد شد و همین حضور می تواند زمینه ساز ایجاد انواع آیین ها و جشنواره ها شده که جاذبه مهمی برای روستا برای جذب دنیاگردان است.

رئیس میراث فرهنگی رامسر ظرفیت های نهفته در دهستان اشکور رامسر را بی نظیر دانست و همکاری دهیاران و شوراهای اسلامی این دهستان برای توسعه بوم گردی را خواهان شد.

کارشناسان فعالیت 342 واحد بوم گردی در روستاهای مازندران با توجه به ظرفیت های موجود روستاها در این بخش، این تعدد را کافی ندانسته و بر ضرورت برنامه برای توسعه آن تاکید کردند.

براساس اعلام اداره کل میراث فرهنگی مازندران این استان با دارا بودن بیشتر از سه هزار روستا و با جاذبه های طبیعی و سنتی خاص در هر روستا ظرفیت ایجاد چهار تا پنج اقامتگاه بوم گردی وجود دارد.

به گفته مسئولان اداره کل میراث فرهنگی مازندران استقبال متقاضی، نشان دهنده ظرفیت بالای تبدیل شدن غرب مازندران به مقصد اول طبیعت گردی و بوم گردی در استان است.

آنان وجود روستاهایی با ویژگی های منحصر بفرد و بکر حفظ فرهنگ غنی روستایی و فراوری محصولات کشاورزی ارگانیک در این منطقه ها را زمینه ساز توسعه بوم گردی و طبیعت گردی در شهرستانهای غرب مازندران برشمرند.

پرداختن به بوم گردی موجب حفظ بوم روستا می شود و زمینه حضور نسل جوان و بازگشت روستانشینان به روستاها و برگزاری انواع آیین ها و جشنواره ها را را فراهم می نماید به جاذبه ای برای استان تبدیل می شود.

مازندران در حوزه زیرساختهای دنیاگردی دارای 6 هزار تاسیسات در 27 زیرشاخه فعالیت از قبیل هتل، متل، بوم گردی، مجتمع های تفریحی و توریستی، دهکده های دنیاگردی و واحدهای پذیرایی است.

غرب مازندران با وجود برخورداری از میراث تاریخ طبیعی ارزشمند به گفته کارشناسان امر هنوز به خوبی معرفی نشده است، بهره برداری از این ظرفیتهای ارزشمند با هدف توسعه رونق صنعت دنیاگردی احتیاجمند تهیه نقشه راه اصولی است.

اورمزدی، پژوهشگر و استاد رشته دنیاگردی در مازندران گفت: متاسفانه تاریخ طبیعی استان مازندران معرفی نشده است به طور مثال غار هوتو و کمربند در شهرستان بهشهر و غارهای متعدد دیگری در دیگر نقاط استان وجود دارد که هنوز کشف نشده است.

وی اضافه نمود: ما نقطه به نقطه مازندران به ویژه در غرب استان تاریخی طبیعی زیادی داریم ولی این همه آثار و تاریخ و این همه آثار طبیعی بعد عایدی دنیاگردی ایران و منطقه صفر است که جای تامل و تاسف است.

وی اعلام کرد: این استان شمالی از نظر جاذبه های دنیاگردی الماس دارد اما دریغ دریغ که از آنها اندکی برای رونق صنعت دنیاگردی منطقه بهره برداری نمی شود، پس چه زمانی باید برای برطرف چالش های برون رفت این حوزه تدابیر علمی اتخاذ کرد تا میراث تاریخ طبیعی منطقه به نحو احسن شناسانده شود.

این استاد دانشگاه پیرامون اینکه شهرستانهای غرب مازندران می توانند به مقصد اول طبیعتگردی و بوم گردی تبدیل شوند، توضیح داد: یکی از سایت های تاریخ طبیعی جنگل خشکه داران تنکابن است که بزرگترین سایت تاریخ طبیعی کاسپین و هیرکانی است، دانشگاه تهران در جنگل خشگه داران یک مرکز تحقیقاتی دارد که داده های زمین شناسی و گونه های جانوری و گیاهی منطقه را آنالیز می نماید.

وی جنگل دالخانی و جنگل صفاورد رامسر، غار دانیال سلمانشهر، جنگل سی سرا عباس آباد و جنگل دو هزار و جنگل سه هزار تنکابن را از جمله تاریخ میراث طبیعی غرب مازندران برشمرد و یادآور شد: در غرب مازندران شمار زیادی از میراث تاریخ طبیعی وجود دارد که بسیاری از آنها شناسانده نشده است.