روایت کارشناس روس از تهدیدات آسیای مرکزی؛ طالبان یا عوامل داخلی؟ - شهر سرگرمی

به گزارش خبرنگار خبرنگاران در تاشکند، الکساندر کنیازوف مورخ و خاورشناس روس در تحلیلی به آنالیز شرایط و اوضاع طالبان و تهدید آنان برای منطقه آسیای مرکزی پرداخت.

در این تحلیل آماده است: تجزیه و تحلیل های مستقل و فارغ از جنبه های تبلیغاتی نشان می دهد در شمال افغانستان هیچ گروه تروریستی که بتواند برای ثبات داخلی کشورهای آسیای مرکزی تهدید ایجاد نمایند، وجود ندارد.

ریسک برای امنیت آسیای مرکزی: عوامل خارجی یا داخلی؟

تهدیدات مرسومی امنیتی شامل فعالیت های تروریستی و افراط گرایی برای کشورهای آسیای مرکزی بیشتر ناشی از داخل این کشورها است. فعالیت چندین ساله فرستادگان ویژه (نمایندگان گروه های تندرو)، عدم فعالیت مطابق موسسات دولتی در زمینه مذهب، عدم حل و فصل مسائل زیاد اجتماعی و مالی - این یک فهرست کوتاه شرایط موجود در تمام کشورهای منطقه است.

هم زمان با این موضوع، ثبات نسبی موجود در منطقه گواهی می دهد که امکان بی ثباتی آن چنان عظیم نیست.

اگر در سال های 1999 و 2000 میلادی رادیکال های تندرو از بعضی کشورهای عربی، ترکیه و پاکستان فعالیت تبلیغاتی انجام می دادند، هم اکنون در آسیای مرکزی رهبران تندرو، متکی به منابع داخلی و مرتبط با محیط خارجی بیشتر به صورت ایدئولوژیکی حضور دارند.

در این میان تهدیدات خارجی نیز وجود دارد که گروه های غیرعلنی داخل کشورها را به شبکه های خود جذب و نفوذ خود را بر آنها حفظ کند.

استخدام شهروندان کشورهای آسیای مرکزی در سال های طولانی در ساختارهای تروریستی فعال در سوریه و عراق را می توان یک تمرین عظیم توزیع این نفوذ مطرح نمود.

با این حال هیچ دلیلی وجود ندارد که اجرای طرح هایی مانند داعش در دیگر کشورها و مناطق را استثنا کند.

سازمان های غیرعلنی تندرو در کشورهای آسیای مرکزی

آسیای مرکزی نیز در خصوص سازمان های غیرعلنی از لحاظ مدل شبکه ای توسعه یافته از صندلی خوبی برخوردار است.

تجربیات بازگشت اعضای خانواده شبه نظامیان از کشورهای خاورمیانه به کشورهای خود که از سوی همکاران غربی به آنان تحمیل شده است (عملیات مهر در ازبکستان و عملیات جوسان در قزاقستان)، سازمان غیرعلنی داخلی در هر کشور را تشدید می نماید.

از این مردم قربانیان روزگار نام می برند و از این مورد چشم پوشی می نمایند که دست کم نصف آنها استخدام نماینده آموزش دیده یا شرکت نمایندگان آینده گروه های غیرعلنی در کشورهای خود هستند. مطالعات اجرا شده در کشورهای دیگر این مورد را گواهی می دهد. گمان نمی رود در کشورهای آسیای مرکزی به شکل دیگر صورت خواهد گرفت!

تندروها در زمان پاندمی در قرنطینه نیستند!

محدودیت های سال 2020 میلادی ناشی از پاندمی برای تمام اوضاع تاثیر گذاشت و گرایشات جدید و بسیار نگران نماینده را ایجاد کرد. از جمله گروه های غیرعلنی رادیکال در نتیجه بسته شدن مرزها در شرایط پاندمی ضمن نداشتن امکان سفر به کشورهای خاورمیانه و افغانستان می توانند برای سازماندهی اقدامات تروریستی در محل های اقامت دائمی یعنی در کشورهای آسیای مرکزی و در بین مهاجران کاری در روسیه کوشش نمایند.

ازبکستان طی سال های طولانی تنها کشوری در منطقه بود که کارمندان دینی آموزش دیدند و از ورود مبلغان رادیکال خارجی به کشور مصون مانده است. در حال حاضر در شرایط آزادی نسبی رژیم سیاسی در ازبکستان موقعیت تندروها به طور قابل ملاحظه ای تحکیم یافته و به طور سریع روابط خارجی خود را برقرار می نمایند.

طالبان به عنوان یک تهدید؛ واقعیت یا افسانه

افغانستان در مسائل امنیت آسیای مرکزی همواره از صندلی خاص برخوردار بوده و خواهد داشت. در نیمه دوم سال های 1990 میلادی به خصوص در اوایل سال 2001 میلادی به وسیله فناوری های اطلاع رسانی در افکار عمومی، در محافل سیاسی و کارشناسی به صورت هدفمند تصوری در خصوص ابعاد بین المللی و حتی جهانی پدیده طالبان شکل گرفت.

در این نتیجه گیری احتمال اجتناب ناپذیری ارائه شد که طالبان برنامه ریزی می نمایند تاجیکستان را با ازبکستان مشغول کند تا قلمرو منتهی تا بخارا را به افغانستان ضمیمه کند.

این تصورات بی اساس حتی در بین افرادی که در اتخاذ تصمیمات سیاسی تاثیر داشتند، نیز سرایت کرد.

افسانه تروریسم بین المللی تحمیل شده توسط ساختارهای اطلاع رسانی آمریکایی به جامعه جهانی به یک casus belli ، بهانه ظاهری برای اعلام جنگ و شروع اقدامات نظامی و توجیه تجاوز به افغانستان، سپس به عراق تبدیل شد و بار دیگر بهانه ای برای استقرار پایگاه های آمریکایی و ناتو در کشورهای آسیای مرکزی.

مدت ها پیش تایید شد که طالبان هیچ وقت برای کشورهای آسیای مرکزی یا روسیه تهدیدات نظامی نخواهند داشت. در مرحله اول، این گروه، یک گروه نژادی است و در قلمرو شمال رودخانه آمودریا نمی توانند مورد حمایت قرار گیرند.

در طالبان این پشتون ها هستند که یک ترکیب ملی گرایی قوی دارند که برای فرایند بین الافغانی بسیار مهم است اما برای امنیت آسیای مرکزی اهمیتی ندارد. آنها برای حضور در قلمرو تاجیکستان و ازبکستان از هیچ حمایتی برخودار نیستند.

پتانسیل نظامی طالبان هیچ وقت با امکانات نیروهای نظامی کشورهای آسیای مرکزی به خصوص با توجه به حضور احتمالی روسیه به وسیله سازمان پیمان امنیت دسته جمعی و همچنین بر اساس قراردادهای موجود دوجانبه به طور مثال، با ازبکستان قابل مقایسه نبوده است.

تجزیه و تحلیل های مستقل و فارغ از جنبه های تبلیغاتی نشان می دهد در شمال افغانستان هیچ گروه تروریستی نمی تواند برای ثبات داخلی کشورهای آسیای مرکزی تهدیدی بوجود آورد.

ح